در هر بنا یا ساخته ای، اسکلت عامل استحکام و پایداری است و این سازه در گلخانه‌ها علاوه بر استحکام، نگهدارنده پوشش آن نیز هست. در گذشته، اسکلت فلزی گلخانه ها معمولاً از موادی همچون چوب، ساخته می‌شد. اما از آنجا که چوب دوام کمی دارد؛ در شرایطی مانند وزش بادهای شدید و یا برف و باران سنگین، استقامت کافی از خود نشان نمی‌داد. همین امر باعث شد اسکلت‌های محکم‌تر روی کار آیند. امروزه بیشتر اسکلت گلخانه‌ها از فلزاتی همچون آهن، آلومینیوم و فولاد ساخته می‌شود که استقامت و دوام بالا و کافی دارند.
تعریف اسکلت فلزی گلخانه ای
گلخانه‌های مدرن و امروزی معمولاً ساختاری با سقف‌های شیشه‌ای یا در مواردی پلاستیکی و اسکلت فلزی هستند که برای رویش میوه‌ها، سبزی‌ها، گل‌ها و هر گیاه دیگری که به شرایط دمایی خاصی نیاز دارد مورد استفاده قرار می‌گیرند. اسکلت‌های فلزی گلخانه یکی از اجزای مهم در ساخت گلخانه‌ها هستند که در شرایط محیطی نامساعد و تنظیم محیط کشت وظایف محافظت از گیاهان را به عهده دارند.
اسکلت‌های فلزی معمولاً از موادی مانند آهن، آلومینیوم و فولاد ساخته می‌شوند که دوام و استحکام مناسبی دارند. از اجزای اصلی اسکلت فلزی گلخانه می‌توان به پایه‌ها، برای حمایت از وزن ساختمان و سقف گلخانه، ناودان‌ها به منظور جمع‌آوری و هدایت آب به بیرون از محیط گلخانه، قاب‌ها برای ایجاد ساختار اصلی گلخانه و کاهش سایه و همچنین پنجره‌های تهویه با هدف کنترل جریان هوا در داخل گلخانه‌ها اشاره کرد.
مواد ساخت اسکلت فلزی گلخانه
برای ساخت اسکلت فلزی گلخانه می‌توان از مواد مختلفی از جمله چوب، آلومینیوم، فولاد گالوانیزه، پلاستیک پی وی سی و حتی رزین استفاده کرد. در میان این گزینه‌ها رایج‌ترین و به‌صرفه‌ترین ماده، پلی اتیلن بادوام است که قابلیت انتقال نور را نیز به طور مناسب داراست. برای مناطق بادخیز پارچه پلی اتیلن بافته شده انتخاب مناسب‌تری است.
بسیاری از افراد نیز آلومینیوم را برای اسکلت فلزی گلخانه خود انتخاب می‌کنند که یک گزینه خوب است؛ اما بدون ایراد نیست. از برجسته‌ترین ویژگی‌های فلز آلومینیوم باید به مقاومت آن در برابر زنگ زدگی و سبک بودنش اشاره کرد. از آنجایی که آلومینیوم در گروه مواد سبک وزن قرار دارد، حمل و نقل آن نیز ارزان‌تر است، اما همین ویژگی در مناطقی که شرایط آب و هوایی سخت وجود دارد این یک نقطه ضعف مهم محسوب می‌شود. زیرا در این نواحی اسکلت گلخانه نیاز به دوام بیشتری برای مقاومت در برابر بادهای گهگاه شدید، دمای انجماد و بارهای سنگین برف دارد. حتی در دیگر مناطق با شرایط آب و هوایی متعادل‌تر، احتمالاً افراد ترجیح می‌دهند با ساختاری مستحکم‌تر گلخانه خود را بنا کنند. به‌علاوه یکی دیگر از معایب اسکلت‌های گلخانه ای آلومینیومی هزینه آن است که به نسبت گران هستند و همین باعث افزایش هزینه خرید و ساخت گلخانه خواهد شد.
گزینه دیگر گالوانیزه است که از افزودن یک لایه محافظ روی فولاد ساخته می‌شود به دلیل خاصیت ضدزنگ بودنش برای محافظت از اسکلت‌های فلزی هنگام استفاده در محیط‌های گرم، مرطوب و خاکی مناسب است. جنس فولاد گالوانیزه بسیار قوی است و از بهترین از گزینه‌ها برای ساخت اسکلت گلخانه به شمار می‌رود. اسکلت فلزی فولادی گالوانیزه در برابر عوامل مختلف مانند بادهای شدید و بارش‌های سنگین بسیار مقاوم هستند. برای پنل‌ها می‌توان از شیشه، پلی کربنات یا پلی اتیلن استفاده کرد.
اجزای اصلی ساخت اسکلت فلزی گلخانه
اجزای اصلی گلخانه اجزای ساختاری آن مانند خرپاها، پرلین‌ها و ستون‌های جانبی هستند. اکثر اسکلت‌های فلزی از فولاد، آلومینیوم، پلاستیک یا چوب ساخته می‌شوند. هنگام تصمیم‌گیری در مورد نوع فونداسیون برای استفاده، موارد مختلفی وجود دارد که باید در نظر بگیرید. اسکلت فلزی گلخانه به عنوان یک سازه مهم برای محافظت از گیاهان در برابر شرایط محیطی نامساعد و تنظیم محیط کشت از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر کدام وظیفه‌ای به عهده دارند:
➕ پایه‌ها (Posts)
پایه‌ها یا همام ستون‌های اصلی برای حمایت از وزن ساختمان و سقف گلخانه استفاده می‌شوند. این پایه‌ها معمولاً از جنس فلز یا چوب ساخته می‌شوند و در سیمان قرار داده می‌شوند تا استحکام بیشتری داشته باشند. برای ساخت پایه از چوب و فلز استفاده می‌شود که انواع فلزی آنها به نسبت انواع چوبی از استحکام بیشتری برخوردار هستند.
➕ ناودان‌ها (Gutters)
ناودان‌ها نقش جمع‌آوری و هدایت آب به بیرون از اسکلت گلخانه را بر عهده دارند. این اجزا برای جلوگیری از آب‌بندی در محیط گلخانه بسیار اهمیت دارند و معمولاً از لوله و پروفیل گالوانیزه ساخته می‌شوند. به منظور انتقال بهتر آب توسط ناودان‌ها به ازای هر ۵.۵ متر از طول گلخانه حدود ۱۰ سانتی به آن شیب می‌دهند.
➕ قاب‌ها (Sash Bars)
قاب‌ها یکی از اجزای مهم اسکلت گلخانه هستند که با شکل و اندازه‌ای خاص طراحی می‌شوند تا کم‌ترین سایه ممکن را ایجاد کنند. این قاب‌ها معمولاً از فلز ساخته می‌شوند و به استحکام سازه کمک می‌کنند. قاب‌ها باید مستحکم باشند تا توانایی ایستادگی در برابر بارش‌ها و بادهای شدید را دارا باشند. برای نگهداری قاب‌ها در گلخانه نیز، از میله‌ای به نام Purline استفاده که در طول گلخانه کشیده می‌شود.
➕ خرپاها (Trusses)
خرپاها اعضای حمایت‌کننده‌ای هستند که برای استحکام گلخانه به کار می‌روند و به‌ویژه در گلخانه‌های دوطرفه استفاده می‌شوند. این اجزا به توزیع یکنواخت وزن سقف کمک می‌کنند.
➕ پنجره‌های تهویه (Ventilators)
پنجره‌های تهویه در تمام طول گلخانه یا در قسمت‌های مختلف قرار می‌گیرند تا جریان هوا را کنترل کنند. این پنجره‌ها به بهبود تهویه و کاهش دما در داخل گلخانه کمک می‌کنند.
➕ پشته (Ridge)
به قسمت برآمده در گلخانه‌ها پشته گفته می‌شود که قسمت بالایی قاب گلخانه، به کمک این وسیله محکم می‌شود. همچنین دستگاه‌های تهویه سقفی در پشته قرار داده می‌شود.
➕ میله پشته (Ridge Cap)
میله پشته در انتهای پشته قرار می‌گیرد و به‌عنوان مسیر راهروی بازرسی و تعمیرات جزئی به کار می‌رود. این میله‌ها معمولاً از فلز ساخته می‌شوند و به استحکام سازه کمک می‌کنند.
قیمت اسکلت فلزی گلخانه
قیمت اسکلت فلزی گلخانه به عوامل مختلفی از جمله نوع فلز استفاده شده، ابعاد گلخانه و تجهیزات اضافی بستگی دارد. به طور کلی، هزینه ساخت یک گلخانه مجهز معمولاً به ازای هر متر مربع محاسبه می‌شود. توجه به نکات جزئی می‌تواند تأثیر مهمی در کاهش یا افزایش هزینه داشته باشد. برای مثال، استفاده از میل‌گرد فولادی برای ساخت اسکلت گلخانه می‌تواند هزینه‌ها را تا حدی کاهش دهد.
کارشناسان گروه سامان دژ که از پیش‌گامان حوزه‌ی ساخت اسکلت‌های سازه‌ای ساختمانی در ایران به حساب می‌آیند با بیشتر از دو دهه تجربه در صنعت ساخت‌وساز، می‌توانند راهکارهای نوآورانه و مطمئنی برای ساخت اسکلت‌های گلخانه ای به مشتریان ارائه دهند. برای اطلاع از قیمت دقیق مواد و تخمین هزینه‌های ساخت گلخانه می‌توانید با آنها در ارتباط باشید.
اسکلت دست دوم گلخانه
خرید اسکلت دست دوم گلخانه می‌تواند گزینه‌ای اقتصادی و مناسب برای کسانی باشد که به دنبال کاهش هزینه‌های ساخت هستند. این اسکلت‌ها که همچنان معمولاً از فلزات مقاوم ساخته شده‌اند، می‌توانند با قیمت مناسب‌تری نسبت به اسکلت‌های نو خریداری شوند. سایت‌های خرید و فروش مختلفی آگهی‌های متعددی برای خرید و فروش اسکلت‌های دست دوم گلخانه ارائه می‌دهند. استفاده از اسکلت‌های دست دوم می‌تواند گزینه‌ای عالی برای کاهش هزینه‌ها باشد، به شرطی که از کیفیت و سلامت آنها اطمینان حاصل کنید. در نهایت، توجه به جزئیات و انتخاب مواد با کیفیت می‌تواند به ایجاد یک محیط کشت پایدار و کارآمد کمک کند.
سخن پایانی
اسکلت فلزی گلخانه به عنوان یکی از اجزای کلیدی در ساخت و بهره‌برداری از گلخانه‌ها نقش بسیار حیاتی و مهمی ایفا می‌کند. این اسکلت‌ها با استفاده از مواد مقاوم و بادوام همچون آهن، آلومینیوم و فولاد ساخته می‌شوند که به محافظت از گیاهان در برابر شرایط محیطی متفاوت و در مواردی نامساعد کمک می‌کنند. همچنین اسکلت گلخانه از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر کدام نقش مهمی در استحکام و کارایی سازه دارند. توجه به جزئیات، انتخاب صحیح مواد با کیفیت و طراحی مناسب می‌تواند به افزایش عمر مفید گلخانه و بهبود عملکرد آن کمک کند.
